Əhməd Bəy Ağayevin (Ağaoğlu) (1868-1939) Görüşlərinin Formalaşmasina İslam Nəhdəsi (Dirçəlişi): İdeyalarinin Təsiri

The Influence Of The Ideas Of Islamic Nahda On The Formation Of The Views Of Ahmad Bay Aghayev (Aghaoghlu) (1868-1939)

Влияние Идей Исламской Нахды (Возрождения) На Формирование Взглядов Ахмед Бека Агаева (Агаоглу) (1868-1939)

  • Leyla Malikova (Author) AMEA akad. Z.M.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu Din və ictimai fikir tarixi şöbəsinin aparıcı elmi işçisi
Məqalədə Ərəb nəhdəsi (ən-nəhdə əl-ərəbiyyə) dövrünün islam dirçəlişi (ən-nəhdə əl-islamiyyə) baniləri – Camal-əd-Din əl-Əfqani (1838-1897) və Məhəmməd Əbdüh (1849-1905) kimi məşhur islahatçıların ideyalarının görkəmli Azərbaycan mütəfəkkiri və siyasi xadimi Əhməd bəy Ağayevin (Ağaoğlu) (1869-1939) məfkurəsinə təsiri araşdırılır. Ə.Ağayevin həyat və yaradıcılığının ilk dövrünü təhlil edərək müəllif, müsəlmanların birliyi ideyalarının mütəfəkkirin görüşlərinin təşəkkülü və sonrakı inkişafına güclü təsir göstərməsi haqında fikir irəli sürür, islam nəhdəsinin beşiyində – Ərəb Şərqində mütəfəkkirin bu səsinə mütərəqqi müsəlman maarifçiləri tərəfindən ürəkdən səs verməsi faktına işarə edir. Müəllif müddəalarını Ə.Ağayevin elmi-yaradıcı irsindən və bioqrafik məlumatlar ilə, o cümlədən yerli və xarici alimlərin tədqiqatları nəticələrini araşdırmaya cəlb edərək təsdiqləyir.
The article examines the influence of the ideas of the founders of Islamic Revival (al-nahda al-islamiyya) of the Arab Nahda period (al-nahda al-arabiyya), the famous Islamic reformers Jamāl al-Dīn al-Afghānī (1838-1897) and Muḥammad ‘Abduh (1849-1905) on the prominent Azerbaijani thinker and politician Ahmad bay Aghayev (Aghaoghlu) (1869-1939). Analyzing the early period of A. Aghayev’s life and work, the author reveals the strong influence of the ideas of Muslim Unity on the formation and subsequent evolution of the thinker’s views, points to the generous response that these views received in the hearts of progressive Muslim enlightenment in the verycradle of Islamic Nahda, in the Arab East. The author confirms his findings with facts from the literary heritage and biography of A. Aghayev, as well as research results of local and foreign scientists.
В статье рассматривается влияние идей основоположников исламского возрождения (ан-нахда ал-исламиййа) периода Арабской нахды (ан-нахда аль-арабиййа) – известных исламских реформаторов Джамал-ад-Дина аль-Афгани (1838-1897) и Мухаммада Абдо (18491905) на выдающегося азербайджанского мыслителя и политического деятеля Ахмед бека Агаева (Агаоглу) (1869-1939). Анализируя ранний период жизни и деятельности А.Агаева, автор выявляет сильное влияние идей исламского единства на становление и всю последующую эволюцию взглядов мыслителя, указывает на тот горячий отклик, который эти взгляды получили в сердцах прогрессивных мусульманпросветителей на Арабском Востоке, в самой колыбели исламской нахды. Автор подтверждает свои выводы фактами из творческого наследия и биографии А.Агаева, а также результатами исследований отечественных и зарубежных учёных.
References

Ağaoğlu Əhməd bəy. (2007). Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb, (392 s.).

Əli Qızı S. (2010). Şərqin islam mütəfəkkirləri – Əhməd bəy Ağaoğlu və şeyx Camaləddin Əfqani. // Tarix və onun problemləri, №2, (s. 39-45).

Süleymanlı Mübariz. (2007). Əhməd Ağaoğlunun ilk elmi əsəri: Şiə di- nində məzdəki inancları. Bakı: Letterpress, (125 s.). 11 Bu barədə azərbaycanlı alim E.Y. Həsənova da yazır (7, 31-32).

Али Гызы С. (2014). Публицистика Ахмед бека Агаева начала XX века как источник для изучения его исламских воззрений. // Tarix və Onun problemləri. BDU 95 illik yubileyinə həsr olunmuş xüsusi buraxılışı, №4, (с. 322-327).

Аль-Джанаби М.М. (2014). Философия современной мусульманской реформации. Москва: Садра, (436 с.).

Балаев А.Г. (2013). Ислам и формирование национальной идеологии в Азербайджане: от уммы к нации. – В сборнике: «От этнографии к этнологии: современные этнологические исследования в Азербайджане». НАНА, Институт Археологии и этнографии. Баку, (с. 51-82).

Гасанова Э.Ю. (1966). Идеология буржуазного национализма в Турции. Баку, Изд-во АН АзССР, (161 с.).

Жигульская Д.В. (2018). Эволюция политических взглядов Ахмед- бека Агаева (Агаоглу). Проблемы востоковедения. М., 4 (82), (с. 24-30).

Завадовская С.Ю. (2015). О переводе Селима Кобейна брошюры Ахмед-бека Агаева под арабским названием “Права женщины в исламе”. // Журнал «Восток» (ORIENS). Афро-азиатские общества: история и современность, №6, (с. 151–157).

Исмайлов Э. Ахмед бек Агаев – вдохновитель идей азербайджанского патриотизма в начале XX века. https://1news.az/mo- bile/news/ahmed-bek-agaev-vdohnovitel-idey-azerbaydzhanskogo-patriotiz- ma-v-nachale-xx-veka.

Swietochowski T. (2004). Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press, (272 p.).

There are 11 references in total.

Vol. 1 No. 1 (2019)

Article Information

  • Article Type Proceedings
  • Submitted August 6, 2019
  • Published September 20, 2019
  • Issue Vol. 1 No. 1 (2019)
  • Section Proceedings
  • File Downloads 8
  • Abstract Views 14
  • Share
Download data is not yet available.
How to Cite
The Influence Of The Ideas Of Islamic Nahda On The Formation Of The Views Of Ahmad Bay Aghayev (Aghaoghlu) (1868-1939). (2019). Scholarya Symposium on Natural and Physical Sciences, 1(1), 271-284. https://ocs.scholarya.com/naturalsciences/article/view/149